Mindfulness is een woord dat je tegenwoordig overal ziet opduiken in onze drukke maatschappij. De reden hiervoor is dat we dagelijks geconfronteerd worden met drukte en stress en hierdoor geen rust meer vinden. Wist je dat we nu zelfs sneller leven dan pakweg 50 jaar geleden? Als we een momentje van rust vinden dan zitten we te scrollen op multimedia waardoor onze hersenen constant gevoed worden met nieuwe informatie. We leggen een hele grote druk op onszelf om dit allemaal te kunnen verwerken met alle gevolgen van dien.


De betekenis van mindfulness:

Mindfulness wil zeggen dat je volledig in het moment leeft. We leven vaak op automatische piloot zonder écht stil te staan bij wat we doen. We ervaren meer stress en kunnen ons slechter concentreren waardoor we heel snel overprikkeld geraken zonder het zelf te beseffen. Mindfulness leert ons om meer bewust en aanwezig te zijn in het hier en nu. Bewust zijn van onze eigen gedachten, gevoelens en handelingen maar ook die van een ander of in dit geval onze hond.

Mindfulness vindt zijn oorsprong in het Boeddhisme. Daar wordt het benoemd als ‘vipassana’. ‘Vi’ betekent dieper en ‘passana’ verwijst naar het zien. De letterlijke vertaling is dus ‘dieper zien’. In het boeddhisme heeft mindfulness een ruime betekenis en het maakt deel uit van het pad naar de verlichting. De Amerikaanse wetenschapper Jon Kabat-Zinn was in 1979 de grondlegger van de mindful based stress reduction. Hij liet het gelovige aspect er uit maar leerde de mensen wel stilstaan bij zichzelf en hun denkpatronen.

Mindful leven zorgt ervoor dat we onze aandacht terug brengen naar dit eigenste moment. We beseffen hoe we ons voelen en gedragen en welke invloed dit heeft op onze honden. Honden zijn namelijk de spiegel van onze ziel. Ze zijn meesters in het herkennen van emoties en lichaamstaal en voor hen kunnen we niks verstoppen.


Onze hond is de échte therapeut.

Als we problemen ervaren met het gedrag van onze hond dan willen we dit al snel veranderen. We willen het corrigeren of eruit trainen zodat we er geen last meer van hebben. Waar we echter niet bij stilstaan is dat onze hond ons vaak gaat spiegelen. Een ‘drukke’ hond die geen rust vindt, weerspiegelt vaak de onrust van bij zijn verzorger. Hij voelt namelijk aan dat er iets niet in orde is want we zijn niet in onze normale doen. We lopen meer gespannen rond waardoor we een korter lontje hebben. Wanneer we dus uitvliegen tegen onze hond, strijden we eigenlijk tegen onze eigen spanning en gevoelens want we zijn namelijk over onze eigen grenzen gegaan. We willen dat onze hond zich aanpast maar wat we écht willen is rust in ons hoofd en lichaam. Helaas bereiken we net het omgekeerde met onze acties: de hond raakt overprikkeld en wij geraken gefrustreerd.

Ik heb dit enkele jaren geleden zelf aan de lijve mogen ondervinden met Loki. Ik voelde mij namelijk niet goed in mijn vel en legde mijzelf heel veel druk op om goed te zijn voor anderen. Ik plooide mij in allerlei bochten om maar ‘aanvaard’ te worden maar geraakte de weg naar zelfliefde steeds meer kwijt. Loki zat toen midden in haar puberteit en als elke ‘goede’ hondeneigenaar ging ik met haar naar de hondenschool. In die periode begon ze zich enorm tegen mij te keren en het was noodzakelijk voor ons beide dat ik een oplossing vond. Ik heb toen verschillende trainers en trainingen gevolgd maar er was er maar één die mij met de neus op de feiten duwde: als ik iets wou doen aan het gedrag van mijn hond dan moest ik eerst kijken naar mijzelf.


Mindful leven met aandacht voor wat er in jezelf en rondom je gebeurt.

Door bewust te zijn van mijn eigen gevoelens en gedachten kon ik die beter plaatsen. Ik leerde een nieuwe en betere manier kennen om met stress en moeilijke situaties om te gaan. In plaats van te vluchten of te vechten tegen die emoties en gedachten, mochten die er gewoon zijn. Zonder oordeel te vellen of mijzelf te veroordelen. Niet altijd even gemakkelijk en ik moet mijzelf er ook nog elke dag aan herinneren maar stap voor stap lukt het wel. Ik blijf minder lang in dat negatieve gevoel hangen omdat ik het patroon herken en weet wat ik op dat moment nodig heb.

In die periode viel Loki ook zwaar uit naar andere honden of sommige mensen die te veel naar haar keken (aanstaren). Ik moest dus heel aandachtig zijn tijdens onze wandelingen en dat was voor mij een openbaring. In plaats van bezig te zijn met mijn gsm of te denken over wat ik nadien nog allemaal moest doen, leerde ik luisteren naar de fluitende vogels, de geuren van het bos in mij op te nemen en te genieten van het moment. Wonderbaarlijk werd ik hier zelf rustiger van, gek hé. Als ik goed observeer hoe Loki de wereld in haar opneemt dan kan ik nog heel veel van haar leren! Ze wordt nu een jaartje ouder dus we maken minder vaak hele lange wandelingen maar we genieten nu nog des te meer van het snuffelen in de natuur. Terug een aanpassing voor mij maar ook weer een openbaring: je hoeft niet altijd bezig bezig bezig te zijn. Soms even pauzeren en gewoon alles in je opnemen kan ook rustgevend zijn.

Elke wandeling is voor mij nu dus een nieuwe kans om bewust te leven. Tijdens de wandeling ga ik even mijmeren en doe ik aan zelfreflectie. Als mijn gedachten te ver afdwalen dan focus ik mij weer meer op de wandeling zelf. Ik ben mij bewuster van de manier hoe ik wandel maar ook de manier waarop Loki wandelt. Zo kan ik ondertussen sneller zien wanneer ze van pas verandert omdat ze moe wordt of ergens last heeft. Doordat mindfulness mij en Loki zoveel heeft geholpen, wil ik dit ook integreren in mijn begeleidingstrajecten. Het is zo belangrijk om bewust te weten waarmee je bezig bent in plaats van op automatische piloot te reageren. Stress beïnvloedt het gedrag van onze hond maar ook ons gedrag.


Leren omgaan met moeilijke situaties.

Meestal reageren onze honden ook vanuit een bepaalde emotie dus het is belangrijk dat we hier met mildheid mee om kunnen gaan. In plaats van ons te schamen of gefrustreerd te voelen, moeten we eigenlijk beseffen dat onze hond zich op dat moment niet gelukkig voelt. Heb hier begrip voor en bedenk hoe je het voor jullie beide comfortabeler kan maken. Hoe meer rekening je houdt met de gevoelens van je hond, hoe sterker jullie vertrouwensband zal zijn omdat hij weet dat hij op je kan rekenen. Diep vanbinnen lijken we heel goed op elkaar. Beiden willen we conflicten vermijden en bij allebei worden onze gevoelens beïnvloed door de omgeving. Allebei geraken we ook snel overprikkeld als we aan te veel prikkels worden blootgesteld. Hou daar dus rekening mee.
Controle hebben is van groot belang om je goed en veilig te voelen maar we kunnen niet over alles controle hebben. Eenmaal er iets in onze omgeving gebeurt waar we geen vat op hebben dan ontstaat er stress. De manier hoe we met die stress omgaan kan ervoor zorgen dat het probleem verdwijnt of erger wordt. Stress volledig vermijden is niet mogelijk want het leven is nu eenmaal niet volledig voorspelbaar of controleerbaar. Het enigste wat we voor een groot deel in de hand hebben, is de manier hoe we met die stressvolle situatie omgaan. Wees dus alert aanwezig en denk na over wat er nodig is in plaats van gedachten en emoties de overhand te laten krijgen.


Hoe ga je mindful om met je hond?

Accepteer je hond zoals hij is en hou rekening met zijn gevoeligheden. Heb altijd de intentie om je hond te helpen (want jij bent zijn begeleider en vertrouwenspersoon) in plaats van hem te willen veranderen. Op die manier leg je minder druk bij jezelf en bij je hond. Leer zijn gebruiksaanwijzing kennen en weet wat hij nodig heeft in moeilijke situaties. Ga je hond niet straffen omdat hij uitvalt of omdat hij zich volgens jou niet gedraagt! Veel honden zijn stressgevoelig en onvoorspelbaarheid speelt hier een belangrijke factor in. We weten ondertussen dat het leven niet voorspelbaar is maar wij kunnen wel voor voorspelbaarheid zorgen bij onze hond. Sta dus eerst en vooral stil bij wat jij nodig hebt tijdens stressvolle momenten. Adem even diep in door de neus en uit door de mond. Op die manier breng je jezelf terug tot rust.  Leer dus eerst om mindful met jezelf om te gaan. Zo kun je rustiger en meer aanwezig blijven tijdens moeilijke situaties en lead je by example. Weet je nog, de hond is onze spiegel?!

Enkele punten waar je rekening mee kan houden:

-> Neem de tijd om écht met je hond bezig te zijn en hem te leren kennen. Wees met je volle aandacht aanwezig bij jezelf en je hond en laat je niet door andere dingen afleiden.

-> Verdiep je in de taal en de basisbehoeften van je hond zodat je hem beter kan begrijpen en begeleiden.

-> Als je hond iets doet wat je niet graag hebt of ongewenst gedrag vertoont, wees dan mindful in je manier van communiceren. Ga je hond ook niet negeren maar steun hem als hij het moeilijk heeft.

-> Kijk naar de positieve dingen en wat je hond wel kan in plaats van je te focussen op de negatieve en wat je hond niet kan en die te willen veranderen.


Als we het hebben over mindfulness dan wordt er vaak gedacht aan meditatie. Meditatie kan je helpen om meer duidelijkheid te krijgen in je eigen gedachten en gevoelens. Die gewoon te leren waarnemen zonder oordeel. Maar je hoeft niet te mediteren om mindful met jezelf en je hond te kunnen omgaan. Het is gewoon belangrijk dat je je bewust bent van jullie gevoelens en behoeften, en dat je de tijd neemt om te voldoen aan de noden die jullie hebben op dat moment. Aandacht, liefde en geduld zijn de sleutels tot succes!