In mijn voorgaande blog “Rust is een must” hadden we het over het belang van rust en dat dit een vaardigheid is die je je hond moet aanleren. De meeste honden kunnen dit namelijk niet vanuit zichzelf. Sommige honden hebben hierbij wat hulp en begeleiding nodig. Denk maar aan de honden die altijd ‘aan’ staan, je overal achtervolgen in huis en zich nergens gewoon rustig gaan neerleggen of de honden die bij het minste geluidje of het zien van een prikkel in alarm schieten en beginnen te blaffen of uitvalgedrag te vertonen. Dit is geen pretje voor jullie maar ook niet voor je hond.


De kunst van het niksen.

Niksen staat voor het opzoeken van de rust en betekent letterlijk dat je niks hoeft te doen. Gewoon genieten van het hier en nu, van het moment. Je moet niks maar je mag van alles. Het is een vorm van zelfzorg die de dag van vandaag ook belangrijk is voor de mensen omdat we zo’n druk en bezig leven hebben. Ga dus eens niksen met je hond!

Niks doen is niet zo gemakkelijk en dat moet je dus aanleren, zowel jij als je hond. Doordat je je hond gaat belonen in kleine stapjes voor het niks doen, kunnen jullie die vaardigheid in de toekomst gaan inzetten om sneller kalmer gedrag te laten zien en dit in verschillende contexten. Je gaat nu niet onmiddellijk een uur op een bank gaan zitten samen met je hond en niks doen want dat wordt letterlijk niks. Als je dit beide nog nooit gedaan hebt dan zullen er frustraties boven komen en hou je dit niet lang vol. Als je het goed aanpakt dan zullen jullie leren dat het een fijn gevoel geeft om kalm te zijn en even te niksen.

Zet je de volgende keer tijdens een wandeling dus even samen op de bank. Zet je even in de tuin op een stoel of neem plaats in de zetel en doe gewoon niks. Bestudeer je omgeving door gewoon te luisteren, kijken en voelen. Neem het moment in je op. Je doet iets en toch doe je niks. In het begin zal je je hond af en toe moeten belonen voor het niks doen omdat hij dit niet gewend is. Let dus op voor frustratie en bouw deze momentjes rustig op. Ga dit in 1ste instantie ook in een rustige en prikkelarme omgeving gaan doen zodat je je hond (en jezelf) opzet voor succes.


Beloon rustig gedrag!

Dit is zeker de moeite waard voor honden die het lastig vinden om zelf tot rust te komen. Je gaat je hond niet trainen maar je gaat hem wel belonen wanneer hij letterlijk niks doet. Hij ligt bv. rustig in huis, hij wandelt rustig mee aan de lijn, hij hoort een geluid maar geeft er geen reactie op,… . Al deze gedragingen ga je belonen. Heel veel eigenaars en trainer gaan werken aan het probleemgedrag en proberen dit om te buigen door te trainen wanneer de hond alert is. Wat echter vaak vergeten wordt is om het meest gewenste gedrag te gaan belonen. Wanneer een hond niks doet en gewoon rustig is dan vinden we dit normaal en vanzelfsprekend… dus belonen we dit niet. Big mistake! Het is juist zó belangrijk om dit rustige gedrag te gaan versterken.

Let de volgende keer op de momenten wanneer je hond rustig gedrag vertoont. Elke hond zal namelijk momenten hebben waarop ze rustig zijn, ook al is dit maar voor enkele seconden. Begin klein en geef je hond eens een beloning wanneer hij rustig in zijn mand ligt. Laat onverwachts een voertje vallen als je tijdens de wandeling een praatje met iemand doet. Op dat moment verwacht je net niks van je hond… en daarvoor ga je hem belonen omdat hij gewoon rustig is.

Geef geen beloning van een al te hoge waarde, zeker niet als hij in huis ligt te rusten, want dan kan je hond onmiddellijk terug actief zijn. Kijk daarom naar je eigen hond en wat voor hem al een beloning is. Voor sommige honden is een “flinke jongen” of “goed zo” met zachte stem al voldoende maar geef een bevestiging dat hij het goed doet. Wacht in het begin niet tot je hond 2 minuten rustig is want dan is er een grote kans dat je hond iets zal doen en je het rustmoment gemist hebt! Op het moment dat hij even jankt om aandacht te krijgen of alert is naar zijn omgeving dan is dit niet meer niks doen. Wees je dus bewust van het moment en beloon tijdig.

Heel belangrijk is ook om te beseffen dat dit geen training is maar gewoon het belonen van een manier van leven. Als iemand vraagt hoe ze hun hond rustig gedrag kunnen aanleren dan wordt er al heel snel gesproken over zelfbeheersing en impulscontrole. Rustig zijn is niet hetzelfde als zelfbeheersing en impulscontrole!


Start je activiteiten vanuit rust in plaats vanuit spanning.

Als we met onze hond willen gaan wandelen dan worden de meeste al enthousiast bij het zien van het harnas en de lijn. Ze gaan janken, blaffen, springen en rennen soms al heen en weer. Geen wonder als je de deur open doet dat je hond je bijna meesleurt over straat. Een opgewonden gevoel zorgt voor opgewonden en buitensporig gedrag. Je kan hier meer over leren in mijn ander blog “Trekken aan de lijn is niet fijn”.

Daarnaast zorgt de inwendig opgebouwde stress er dan ook weer voor dat je hond sneller zal reageren en dit niet altijd op de gewenste manier. Zijn stressemmer is namelijk meer gevuld want positieve stress is ook stress en daardoor is hij prikkelbaarder. Het is dus belangrijk om het stressniveau van je hond altijd zo laag mogelijk te houden. De ene keer gaat dit beter dan de andere keer en daar moet je ook rekening mee houden. Leer in mijn ander blog bij over de invloed van stress op het gedrag van je hond.

In plaats van altijd actie, actie, actie, waarom niet eens samen een rustige activiteit doen. Laat je hond zijn neus meer gebruiken door samen een snuffelwandeling te maken of strooi een portie van zijn brokken in het gras zodat hij die rustig kan gaan zoeken. Weet jij al hoe belangrijk het is om je hond te laten snuffelen? Zoniet dan kan ik je aanraden om mijn blog te lezen over het belang van snuffelen voor je hond.


Na verloop van tijd wordt je hond uit zichzelf rustiger.

Het gedrag dat je beloont, wordt versterkt dus dat gedrag gaat je hond vaker gaan vertonen. Hou je het vol om het rustige gedrag in het begin zoveel als mogelijk te gaan belonen dan zal je hond rustiger worden omdat het een gewoonte is. Veel aangenamer voor jou want je hebt geen hond meer die als een stuiterbal overal rondvliegt, je continu achtervolgt, trekt aan de lijn of blaft en uitvalt naar alles wat hij ziet of hoort. Veel aangenamer voor je hond omdat hij geleerd heeft dat hij niet op alles moet reageren en dat het gewoon fijn is om rustig en relaxt te zijn waardoor zijn stressniveau ook lager zal zijn.

Loki was in haar puberteit ook behoorlijk actief en opvliegend met uitvalgedrag naar zowel mij als de omgeving als gevolg. Ze is een werkras dus we waren altijd bezig maar de belangrijkste vaardigheid had ik haar niet aangeleerd, namelijk de rust nemen. In mijn aanwezigheid stond ze altijd aan (omdat ik ook altijd aan stond). Jurgen, mijn partner daarentegen neemt zelf zijn rust wanneer hij het nodig heeft en in zijn buurt was het dus normaal voor haar om te niksen. Loki en ik hebben dit samen moeten leren en het was met vallen en opstaan. In haar geval betekende voer actie dus beloonde ik haar in het begin thuis enkel met stem en starten we alle activiteiten vanuit rust. Doordat ik consequent handelde en het bleef volhouden om zelf ook af en toe mijn rust te nemen in haar aanwezigheid, leerde ze welke positieve effecten dit op ons beide had. Het tot rust kunnen komen is eigenlijk ook al een beloning op zichzelf.  Nu zijn we enkele jaren later en neemt ze meestal haar rust uit zichzelf in mijn aanwezigheid. Heel af en toe moet ik haar nog even helpen door iets te geven om op te kauwen. In het ergste geval moet ik mijzelf even verwijderen van haar omdat ikzelf dan de oorzaak ben van de onrust. Ik ben zelf namelijk soms een stresskip en dat heeft ook een effect op haar.


De timing van het belonen is belangrijk.

Wil je hier zelf mee aan de slag gaan dan is het belangrijk dat je goed let op het hoe en wanneer je gaat belonen. Het is namelijk de bedoeling dat de beloning totaal onverwachts komt en dat je hond rustig blijft. Als jij eerst in de kast een voertje moet uithalen dan staat je hond al lang naast je om zijn beloning te krijgen. Dat was dus niet de bedoeling. Zorg dus in het begin dat je voertjes in je zak zitten hebt of beloon enkel met woorden. Is je hond een tijdje rustig geweest dan kan je belonen met een leuk spel.

Hou er ook rekening mee dat je hond de eerste keer hoogstwaarschijnlijk recht zal springen nadat je hem beloont hebt omdat hij verwacht dat er meer komt. Hij is verrast en misschien verwacht je wel iets van hem waardoor er nog meer voertjes zullen komen. In dat geval doe je nadien gewoon helemaal niks. Je gaat je hond opnieuw negeren en doet verder met je eigen ding. Het is namelijk van cruciaal belang dat je hond uit zichzelf zijn rust gaat nemen en niet dat jij die oplegt! Dan ben je namelijk weer aan het trainen en trainen is actie, geen rust. Je gaat dus gewoon weer wachten tot je hond uit zichzelf terug rustig wordt en neer gaat liggen of zo. Doordat je op het juiste moment gaat belonen is hij niet bezig met jou, het voer of met andere dingen en daardoor ga je dit kalme gedrag gaan versterken. Het is niet zo simpel als het klinkt dus als je hulp wenst, stuur een berichtje en ik geef je enkele extra tips!