Wanneer je een hond wenst toe te voegen aan jullie gezin dan zie je vast en zeker al het ideale plaatje voor je. Een wandelmaatje waarmee je samen de wereld kan gaan verkennen en s’avonds na een drukke werkdag heerlijk samen in de zetel ploffen om te knuffelen. We hebben dan ook reeds een hoop verwachtingen van onze toekomstige hond. Hij moet actief zijn, hij moet kunnen omgaan met de kat des huizes, hij moet kindvriendelijk zijn, hij mag niet uitvallen naar andere honden en als we een terrasje doen dan moet hij uiteraard rustig onder tafel kunnen blijven liggen. Ik heb het hier over een ‘hij’ maar het kan evengoed een zij zijn, afhankelijk van welke hond jij wenst.

Maar wat als je hond niet aan je verwachtingen voldoet?

Toen wij jaren geleden van plan waren om een hond in huis te nemen, hadden we ongetwijfeld ook het ideale droombeeld in ons hoofd. We hadden opzoekingswerk gedaan, rekening gehouden met de raskenmerken en uitgekeken naar een goede fokker. We hebben 1,5 jaar gezocht en gewacht op de ‘perfecte’ hond.

Loki heeft alles wat ik wil zien in een hond. Ze is een typische oerhond die weet wat ze wil, voor zichzelf kan denken (en dus niet zomaar klakkeloos commando’s zal opvolgen). Ze is niet te groot en niet te klein waardoor je haar indien nodig nog gemakkelijk kan dragen. Ze is actief en houdt van uitdagingen of nieuwe avonturen. Ze is heel duidelijk in haar manier van communiceren, zowel lichamelijk als verbaal (waar mijn partner zich nogal eens aan kan ergeren) en dus perfect inzetbaar als hulphond tijdens mijn begeleiding van andere honden en hun opvoeders.

Maar daarnaast is ze ook (over)gevoelig en dat kan soms wel eens voor een extra uitdaging zorgen. Iets meer voor mijzelf dan voor Jurgen (mijn partner) want hij is de rust zelve. Ze zeggen wel eens dat een hond je spiegel is, wel Loki kan mijn innerlijke gevoelens niet beter spiegelen dan dat. Als ik gestrest ben dan is zij lastig, als ik constant bezig ben en mijzelf voorbijloop dan vindt zij geen rust,… . In haar puppy- en puberjaren werd ik dan ook heel vaak met mijzelf geconfronteerd. Ikzelf ben namelijk ook gevoelig en twee gevoelige individuen kunnen elkaar nogal eens het vuur aan de schenen leggen.


Een hooggevoelige hond, bestaat dat wel?

Hoogsensitiviteit bij mensen is ondertussen gekend maar hooggevoeligheid bij honden…, dan denken velen: “maak mij andere blaasjes wijs”, en toch bestaat het! Collega Ineke Vander Aa was één van de eerste die het fenomeen bij honden (h)erkende. Ze schreef er zelfs 2 boeken over, namelijk ‘Dogsitief’. Een échte aanrader als je hier meer over te weten wil komen!

Hoogsensitiviteit is eerder een persoonlijkheidskenmerk dan een stoornis waarbij het individu gevoeliger is voor prikkels van buiten af. Dit kunnen geuren en geluiden zijn, dingen die ze zien maar ook wat ze voelen of beleven. Honden met hooggevoeligheid merken vaak kleine veranderingen op en ervaren intensere emoties dan ‘normaal’. Dit komt omdat hun zenuwstelsel gevoeliger is afgestemd.

Als een hond gevoeliger is voor veranderingen in zijn leven of sneller overprikkeld kan geraken dan begrijp je ook dat deze honden net iets meer begeleiding nodig hebben van hun verzorger. Doordat ik zelf samen leef met een gevoelige hond (en de kenmerken dus herken), ga ik altijd eerst en vooral kijken naar de onderliggende emoties en gevoelens van de hond als iemand mij om hulp vraagt bij een gedragsprobleem.


Hoe weet je of je hond hoogsensitief is?

Honden die gevoelig zijn, hebben geen gevoeligere zintuigen maar de verwerking van de prikkels in de hersenen verloopt veel intenser. Honden die gevoeliger zijn worden vaak als hyperactief of lastig gezien. Ze vinden moeilijker rust en hun stressemmer loopt sneller over. Als je weet waar het gedrag vandaan komt (en je hebt er begrip voor) dan kan je je hond zijn grenzen leren kennen zodat je kan voorkomen dat hij er over gaat. Stress beïnvloed het gedrag van je hond.

Hoogsensitiviteit bij honden kunnen we opdelen in twee categorieën: de avonturiers en de rustzoekers (voor meer uitleg verwijs ik naar het boek ‘Dogsitief’ van Ineke Vander Aa). De avonturiers trekken er graag op uit en vinden het leuk om nieuwe uitdagingen aan te gaan. Echter kunnen deze honden zonder het zelf te beseffen snel over hun eigen grenzen heen gaan. De rustzoekers daarentegen zijn iets gebalanceerder omdat ze zelf eerder de rust zullen opzoeken (als ze hier de kans toe krijgen). Loki is een échte avonturier, net zoals ik maar daarom kunnen we beide over onze grens heen gaan. Gelukkig heeft zij mij geleerd om de signalen te herkennen waardoor ik onze grenzen veel beter kan bewaken. Ik ben echter ook maar een mens dus soms stappen we er nog wel eens over.

Hoogsensitiviteit komt bij elke hond op een andere manier tot uiting. De ene zal gevoeliger zijn voor geluiden, de andere zal meer last ondervinden in drukke omgevingen en nog een andere zal meer moeite hebben met veranderingen in zijn dagdagelijkse routine. Loki houdt van een gestructureerd leven maar doordat Jurgen (mijn partner) postwerk heeft, is dit niet altijd eenvoudig. Toch proberen we de dagen volgens een bepaald schema te laten verlopen. Het is niet dat alles op uur staat maar s’ochtends gaan we eerst gaan wandelen en dan krijgt ze haar eten. S’middags als ik gedaan heb met eten dan is het speeltijd voor haar. Daarna doe ik mijn werk en is het ruststijd. Als ik thuis ben dan entertain ik haar om de 2u even zodat ze voldaan is in haar behoeften. S’avonds voor we aan het eten beginnen, doen we nog een korte plasronde en als de afwas gedaan is dan krijgt ze een lekker botje. Wanneer het donker wordt dan gaat ze naar haar bench om te slapen. Hierdoor heeft ze het bv. wel extra moeilijk als we van zomer- naar winteruur gaan.


Kenmerken van hooggevoeligheid bij honden:

In 2017 heeft Dr. Maya Braem onderzoek gedaan naar canine sensory processing sensitivity of hooggevoeligheid bij honden en dat heeft een cheklijst opgeleverd waarmee jij kan ontdekken of je hond mogelijks hoogsensitief is. Kan je op 15 of meer van onderstaande kenmerken volmondig “ja” antwoorden dan is de kans groot dat je een (hoog)gevoelige hond hebt:

Opwinding
-    Mijn hond raakt makkelijk gestresseerd/overweldigd
-    Mijn hond wordt snel nerveus
-    Mijn hond is onzeker/voorzichtig
-    Mijn hond schrikt snel
-    Mijn hond heeft moeite met zich aan te passen aan veranderingen in zijn dagelijkse leven
-    Mijn hond is wantrouwig
-    Mijn hond heeft last wanneer mensen hem aanraken
-    Mijn hond heeft nood aan een veilig gevoel
-    Het duurt lang vooraleer mijn hond tot rust komt na een intense gebeurtenis
-    Mijn hond heeft moeite met alleen zijn of wanneer ik uit het zicht verdwijn

Perceptie/reactiviteit
-    Mijn hond is reactief
-    Mijn hond is altijd alert
-    Mijn hond lijkt alles in zich op te nemen wat er gebeurt rondom hem
-    Mijn hond is snel opgewonden
-    Mijn hond reageert sterk op visuele prikkels
-    Mijn hond heeft alles gezien
-    Mijn hond is veeleisend
-    Mijn hond is rusteloos

Emotionele gevoeligheid
-    Mijn hond is gevoelig
-    Mijn hond reageert op kleine veranderingen zoals intonatie of stemvolume
-    Mijn hond reageert sterk op straffen
-    Mijn hond is emotioneel
-    Mijn hond reageert als er ruzie gemaakt wordt
-    Mijn hond is attent
-    Mijn hond merkt kleine veranderingen op
-    Mijn hond lijkt na te denken
-    Mijn hond is intelligent
-    Mijn hond is gewillig


Hoe help ik mijn gevoelige hond?

Kom je na het invullen van bovenstaande checklijst nu tot het besef dat je hond eigenlijk gewoon hooggevoelig is i.p.v. dat hij probeert je leven zuur te maken. Jullie leven zal er net iets anders uitzien want hij zal niet alles aan kunnen en jullie zullen dikwijls voor nieuwe uitdagingen komen te staan als er iets onverwachts gebeurt. Wij gaan verhuizen, dus ons huidig huis staat te koop, en Loki heeft moeite met bezoek. Doordat wij niet veel mensen ontvangen hebben we ons hier nooit écht mee moeten bezig houden maar nu komen er potentiële kopers over de vloer. Dat is dus opnieuw zoeken naar een goed managementplan.

Bekijk hoe je het leven van je hond gemakkelijker kan maken (en hiermee uiteindelijk ook jouw eigen leven). Blindeer bv. de ramen zodat hij minder passage ziet. Laat een radio spelen op de achtergrond zodat hij minder getriggerd wordt door geluiden van buiten. Laat je hond thuis in zijn veilige omgeving i.p.v. hem naar een hondenpension te brengen of mee te nemen naar een drukke plaats. Kleine aanpassingen kunnen in veel gevallen al een wereld van verschil maken!

Geraak je er zelf moeilijk aan uit waar je hond het precies moeilijk mee heeft en hoe je hem het beste kan ondersteunen? Schakel dan een welzijnsgerichte hondengedragscoach in die kennis heeft over hooggevoeligheid bij honden. Besef dat de klassieke trainingsmethodes op basis van correctie hier niet zullen werken en de situatie net erger zullen maken! Neem gerust met mij contact op, ik heb ervaring met gevoelige honden dus ik zal je hond zeker geen extra stress bezorgen.

Samen op zoek gaan naar een goede balans tussen opwinding en rust, alsook het creëren van voorspelbaarheid zijn de sleutels tot succes. Op die manier verhoog je het leer- en aanpassingsvermogen van je hond zodat hij in de toekomst beter kan copen met dit soort situaties. Zijn veerkracht is namelijk sterker geworden. Pas de activiteiten aan zodat de opwinding niet te hoog wordt. Dat apporteren van het balletje kan je beter vervangen door zoekspelletjes. Ontdek hier het belang van snuffelen.

We kunnen dus het beste rekening houden met de gevoeligheid van onze hond want anders maken we het hem/haar en onszelf onnodig moeilijk.


Bekijk het als een zege en niet als een vloek!

Samen leven met een gevoelige hond is niet altijd even gemakkelijk (ik spreek uit ervaring) en soms zou je ze even achter het behang willen plakken maar je leven wordt ook op zoveel andere manieren verrijkt. We worden uitgedaagd om verder te kijken dan wat we zien. Te genieten van de kleine dingen zoals een rustige wandeling in de natuur s’morgens in de vroegte wanneer iedereen nog slaapt. We leren meer over ons innerlijke zelf, wie we zijn en welke invloed we hebben op de ander. Hoogsensitieve honden zijn namelijk meesters in het lezen van onze lichaamstaal en gemoedstoestand. Er gaat een hele nieuwe wereld voor je open en je leert een dieper begrip krijgen van de wereld om je heen.