Nu denk je misschien: "ja, weer een Stafford die bijt", maar alle honden kunnen happen en bijten! Dit is voor hen een laatste redmiddel om iets duidelijk te maken. Een hond bijt nooit zomaar zonder reden. Soms moeten we iets verder zoeken dan alleen maar te zeggen dat hij dominant is. Trouwens, een hond kan niet dominant zijn op de manier zoals mensen want honden leven niet volgens een bepaalde rangorde maar zetten wel bepaald gedrag in om te overleven! Lees hier meer over “Je hond is dominant”.
Het happen hoeft ook niet altijd enkel naar bezoek te zijn. De hond kan zich ook richten naar één van de eigenaars. Dit doet me terug denken aan de puberteit van Loki. Toen mijn armen compleet onder de blauwe plekken zaten. Ik weet nog hoe ik mij toen zo schaamde, wat moesten de mensen wel niet denken. Ik herinner me nog hoe machteloos ik mij toen voelde. Niet omdat ze mij wou domineren (want dat zeiden ze op de hondenschool 🙄) maar gewoon omdat ze moest roepen en ik haar niet begreep. Dit gebeurde tijdens de puberteit omdat de druk en stress haar gewoon te veel werd. De puberteit van een hond is iets wat dikwijls onderschat wordt. Lees hier meer over “De rebelse puber”.
Waarom bijten honden?
Pupjes zijn zo schattig maar die kleine tandjes kunnen zo venijnig zijn. Alle puppy's bijten dus dit is volkomen normaal gedrag voor je hond en je moet zeker niet denken dat je een agressieve hond in huis hebt gehaald. Ook al is dit volkomen normaal gedrag voor je pup, het bijten in de handen of andere lichaamsdelen is geen wenselijk gedrag. Ze moeten namelijk aangeleerd worden waar ze wel en niet in mogen bijten en hoe hard die beet dan mag zijn. Honden ontdekken de wereld met hun mond zoals baby's alles onderzoeken met hun handen.
Daarnaast zullen pups ook meer bijten vanwege het tevoorschijn komen en wisselen van de tanden. De eerste tanden die uitkomen zijn de hoek- en snijtanden. Het melkgebit van je pup is dan ook vlijmscherp. Er zijn hier 2 redenen voor: ten eerste zijn de eerste tandjes van je hond zo scherp omdat dit pijn gaat doen bij de moeder wanneer ze willen drinken (op die manier worden ze sneller gespeend door de overstap van melk naar vaste voeding) en ten tweede leren de pups gebruik te maken van hun gebit. Ze leren ook hoe hard ze mogen bijten (bijtremming). Dit is iets wat de pups gedeeltelijk aangeleerd worden door hun moeder en nestgenootjes. De gevolgen voor (broodfok)pups die te vroeg bij moeder en nestgenootjes weggehaald worden zijn dus groot. Lees hier meer over "de kwaliteiten van een goede fokker". Later is het de taak van de eigenaar om dit gedrag verder in goede banen te leiden. Hoe lang het duurt vooraleer je hond doorheeft hoe hard en waarop hij mag bijten is niet op voorhand te bepalen. Dit is afhankelijk van hoe snel je hond leert en hoe consequent jij bent.
Bijten is dus natuurlijk gedrag voor je hond en we moeten uiteraard ook rekening houden met de genen. Sommige honden zijn sterker gefokt op het bijtgedrag. Een Labrador is bv. gefokt voor het retrieven van een intacte prooi dus die zal zachter bijten dan een Terriër die gefokt is om zijn prooi te doden. Honden die oorspronkelijk gefokt zijn om te waken en beschermen zullen ook uit verdediging sneller bijten (denk hierbij aan de Mechelaars). Naast de genen en het karakter van een hond speelt de situatie waarin de hond zich bevindt en hoe de hond zich voelt ook een belangrijke rol.
Bijten is ook een manier van communiceren:
Honden kunnen happen en bijten vanwege verschillende redenen. Hierboven heb je gelezen waarom een pup kan bijten en nu gaan we kijken naar de verschillende oorzaken bij een ‘volwassen’ hond. Honden kunnen bijten vanuit vreugde of tijdens spel. Al eens gekeken hoe honden met elkaar spelen? Dan zie je vaak dat ze elkaar ‘lichtjes’ happen met de mond. Honden die niet aangeleerd zijn hoe ze moeten spelen met mensen, kunnen dit gedrag ook gaan vertonen tijdens spel met de eigenaar. Sommige honden kunnen ook zo blij zijn dat ze met zichzelf geen weg meer kunnen. De ene hond gaat dan blaffen, rennen of opspringen en de andere hond gaat lichtjes beginnen happen. Maar honden kunnen ook bijten vanwege negatieve emoties zoals angst, boosheid of frustratie. Ze bijten dus niet vanuit het niets maar ze proberen ons altijd iets duidelijk te maken.
Dr. Ian Dunbar heeft ooit de ‘Dog Bite Scale’ opgesteld waaruit blijkt dat honden globaal 6 verschillende bijtniveau’s hebben:
- Level 1 (waarschuwingsbeet): de hond hapt in de lucht maar raakt je niet aan. Hierbij geeft de hond een waarschuwing dat hij zich bedreigt voelt en dat je afstand moet houden.
- Level 2 (bijna-beet): de tanden maken contact met je huid maar zonder verwonding. Dit kan enkel met de voortanden zijn maar hij kan ook je volledige arm vastnemen. Vraag jezelf af welke voorgaande signalen je hebt gemist. Besef dat deze beet zich naar een hoger niveau kan ontwikkelen als je er niets aan doet of je hond hiervoor straft!
- Level 3a (punctiewonde): de hond bijt 1 keer en laat een gaatje achter in je huid. Dit is vaak een redirectiebeet omdat jij op dat moment het dichts in zijn buurt staat. Vanaf dit niveau kan men spreken over een risicogeval en moet hier altijd rekening mee gehouden worden! Vanaf hier schakel je dan ook het beste een hondengedragstherapeut in die op welzijnsgerichte manier te werk gaat.
- Level 3b (meerdere punctiewonden): de hond heeft meerdere keren kort na elkaar gebeten waarbij er kleine perforaties zijn van de huid. Dit gebeurt vaak wanneer de hond zich in hoge opwinding zit en dus bijt zonder nadenken.
- Level 4 (1 beet met verwonding): de hond heeft 1 keer gebeten en/of geschud waardoor er een ernstige verwonding is ontstaan. Als je hond op dit niveau bijt dan wil het zeggen dat je veel te lang hebt gewacht om hulp in te schakelen. Het kan ook zijn dat je hond door voorgaande ervaringen geleerd heeft dat enkel dit soort beten werkt. Dit is veel lastiger om te behandelen omdat er geen bijtremming aanwezig is en de veiligheid van het gezin in gedrang komt.
- Level 5 (meerdere beten met verwonding): honden die op dit niveau bijten hebben geen bijtremming of voelen zich zodanig bedreigt dat ze niet anders kunnen.
Hoe kan je de oorzaak achterhalen van het bijtgedrag?
Als eerste is het heel belangrijk om te beseffen dat je hond niet zomaar agressief is en jou willen domineren of aanvallen. Hij heeft op dat moment je hulp nodig! Ga daarom eerst kijken in welke context je hond begint te happen en hoe hard de beet is. Een hond die hapt vanuit frustratie/verveling omdat hij geen aandacht krijgt moet op een totaal andere manier aangepakt worden dan een hond die hapt vanuit angst omdat hij zich bedreigt voelt. Bij een verwonding is het belangrijk om jezelf en je hond zo snel mogelijk in veiligheid te brengen. Daarna kan je het beste een ervaren gedragsspecialist inschakelen die jullie kan helpen om de oorzaak te achterhalen en hieraan te werken. Hoe sneller je hiermee aan de slag gaat, hoe beter! Zoek een welzijnsgerichte therapeut die gespecialiseerd is in agressie en ga je hond vooral niet straffen!!!
Ten tweede is het belangrijk om te kijken naar de lichaamshouding van je hond. Staat zijn staart hoog of laag, liggen zijn oren plat, staan zijn rugharen recht, is zijn gewicht naar voren of achter gericht,… ? Kijk ook goed als je enige stress-signalen opmerkt. Je hond toont namelijk voordien al heel veel signalen vooraleer hij effectief gaat bijten. Lees hier meer over stress en het effect op je hond. Net zoals mensen hebben honden ook emoties en die hebben een invloed op hun gedrag. Om te weten wat de achterliggende emotie van het vertoonde gedrag is, kan je je dus best verdiepen in de taal van je hond. Op die manier kan je alerter reageren op vroegtijdige signalen van onrust, stress, angst of frustratie en zo escalatie zoals uitvalgedrag voorkomen. Je zal ook leren hoe jouw hond omgaat met bepaalde situaties en met welke prikkels hij het moeilijk heeft. Zo kan je hem de juiste begeleiding geven zonder frustratie bij jezelf of bij je hond.
Hoe omgaan met puppybijtgedrag?
Honden ontdekken de wereld met hun mond en daardoor zullen ze in alles gaan bijten, ook in jullie handen. Het belangrijkste wat jullie pup tijdens deze periode moet leren is hoe hard hij mag bijten. De puppytandjes zijn vlijmscherp maar gelukkig kunnen ze nog geen serieuze verwondingen veroorzaken. Toch kan de beet van een pup ook pijnlijk zijn.
Je pup moet leren dat er consequenties volgen als hij te hard bijt. In het nest zal een broertje of zusje janken en weglopen. Consequenties wil niet zeggen dat je je hond fysiek gaat straffen want het is heel normaal gedrag! Alleen moet hij leren hoe hard hij waarin mag bijten. Bijt je hond te hard in je handen dan zeg je gewoon "AUW" en stop je het spel. Op die manier leer je je pup een goede bijtremming aan. Soms wordt er aangeraden om je pup nooit te laten bijten maar dan kan hij ook geen bijtremming aanleren. Als hij je dan op latere leeftijd iets duidelijk wil maken, kan het zijn dat hij harder bijt dan nodig.
Wat als mijn volwassen hond bijt?
Het is heel moeilijk om een volwassen hond nog een correcte bijtrem aan te leren. Daarom is het vooral belangrijk om in te zetten op een goed management en veiligheidsplan. Bij pubers of volwassen honden schakel je daarom het beste de hulp in van een gedragsexpert omdat de situatie heel snel kan escaleren en de hond behoorlijk wat schade kan aanrichten. Op basis van de bijthistorie van de hond kan er een inschatting gemaakt worden hoe hij in de toekomst zal reageren. Eenmaal dit is vastgesteld kan er een degelijk rehabilitatieplan worden opgesteld en in noodzaak gebruik gemaakt worden van een muilkorf. Vanaf level 3-beten moet je een degelijk managementplan hebben omdat je nooit 100% kan garanderen dat de hond nooit meer zal bijten. Daarom is de hulp van een goede hondengedragstherapeut noodzakelijk!
Voorkom dat je hond opnieuw moet bijten. Niet enkel voor de veiligheid maar ook om succesvolle ervaringen te vermijden! De kans is namelijk groot dat de veroorzakende prikkel afstand zal nemen of aandacht zal geven, afhankelijk als het bijten komt vanuit verdediging of aandacht vragend gedrag. Succesvol gedrag wordt sneller herhaald en dit willen we dus vermijden! Wanneer een hond succes heeft door te bijten zal hij ook zelfzekerder worden. Een onzekere hond die bijt vanuit angst kan dan in de loop van de tijd een zekere hond worden die agressie inzet omdat het werkt. Hoe vaker je iets kan oefenen, hoe beter je er in wordt en dit geldt ook voor onze honden. Hoe langer je hond dit gedrag kan uiten, hoe vaker hij er succes mee zal hebben en hoe moeilijker het dus wordt om dit gedrag te veranderen.
De timing bij het stoppen van ongewenst gedrag is van cruciaal belang! Je moet het gedrag namelijk onderbreken nog voor je hond het ongewenste gedrag kan vertonen. Daarom is het belangrijk om de voorgaande signalen te herkennen zodat je op tijd bent. Daarna ga je het gedrag ombuigen tot (beter) gewenst gedrag die je hond niet kan combineren met het ongewenste. Stel dat je hond begint te happen in de lijn of in je armen vanwege frustratie of overprikkeling dan geef je hem bv. een speeltje of een kauwbot waar hij wel in mag bijten om zijn spanning kwijt te kunnen. Uiteraard ga je ook iets doen aan de oorzaak van zijn spanning. Eenmaal dit allemaal goed lukt en je hond emotioneel terug bereikbaar is om te leren, kan je aan de slag gaan met effectieve training om je hond beter te leren omgaan met de situatie. Dit vergt allemaal echter heel veel tijd en geduld! Hoe vroeger je ermee aan de slag gaat hoe beter dus. Wacht niet tot je hond level 3 bereikt maar ga op voorhand aan de slag met het correct begeleiden en opvoeden van je hond.
Heb je een hond die het moeilijk heeft in bepaalde situaties of die reeds agressie heeft ingezet? Boek dan een gratis online kennismakingsgesprek en ik vertel jullie meer over de mogelijke oorzaak en hoe ik jullie kan helpen.