Wat is socialisatie?
Socialisatie betekent niet dat je je hond zomaar overal naartoe meeneemt en met alles en iedereen kennis laat maken.
Socialisatie wil zeggen dat je hond een positieve ervaring beleeft met een situatie die hij vaker zal meemaken in zijn leven of met een ander wezen die hij vaker zal tegenkomen.
Heel vaak loopt er iets mis tijdens de socialisatiefase bij pups die gekocht zijn uit een winkel of bij particulieren die een nestje fokken voor de ‘fun’. Daarom zijn we zo tegen broodfok! Deze mensen hebben niet de nodige kennis om een pup een goede start te geven. Vaak doen ze meer kwaad dan goed. Er ontstaan o.a. fysieke en/of mentale problemen vanwege de stress die moeder en pups ervaren. Onvoldoende of verkeerde socialisatie kan leiden tot angsten, agressie, een overgevoeligheid voor bepaalde prikkels of hyperactief gedrag rondom bepaalde prikkels vanwege de aanwezige stress. Lees hier meer over de kwaliteiten van een goede fokker. Zorg er daarom voor dat je opzoekingswerk hebt verricht naar hoe je pup wordt opgevoed voor hij bij jullie terecht komt. Zo kan je heel veel problemen reeds vermijden.
Een goede socialisatie zorgt ervoor dat je hond leert op de juiste manier om te gaan met mensen, dieren en verschillende situaties. Dit wil niet zeggen dat je je hond tijdens deze ‘korte’ periode aan zoveel mogelijk dingen gaat blootstellen want zoals het gezegde zegt: “overdaad schaadt”.
Socialisatie begint reeds bij de fokker.
De eerste 3 weken na de geboorte (neonatale fase) zijn de pups hulpeloos en sterk afhankelijk van de moeder. Ze kunnen wel reeds geur, aanraking, warmte en pijn waarnemen. Vanaf de leeftijd van 3 weken (de overgangsfase) gaan de ogen en oren open en zijn de pups klaar om van alles te gaan ontdekken. Vanaf dit moment speelt de fokker ook een belangrijkere rol in de opvoeding van de pups. Door de pups in een huiselijke sfeer samen met de moeder te laten verblijven, wennen ze aan de huiselijke omgeving (geuren, materialen en geluiden). Het is belangrijk dat ze in een hygiënische, sociale omgeving verblijven zodat ze rustig worden blootgesteld aan alle nieuwe indrukken. De moeder laat haar pups weten welk gedrag gewenst en niet gewenst is. Wij kunnen hierbij meehelpen door de pups te laten wennen aan kinderen, geaaid worden en door met ze te spelen. Tijdens deze periode wordt de omgeving belangrijker en vinden ze vooral soortgenoten interessant. Ze zullen dus meer onderlinge interactie hebben met broertjes en zusjes. Dit is ook het ideale moment om als fokker de pups reeds aan te leren dat het bijten in vingers niet gewenst is.
Socialisatie wordt verder gezet bij de eigenaar.
Heel vaak wordt er aangeraden (vanwege de socialisatie) dat je zo snel mogelijk met je pup naar een puppycursus moet gaan. Je pup kan hier inderdaad heel veel leren zolang de blootstelling positief en gedoseerd is. Ga op zoek naar een cursus die in kleine groepjes van maximum 3 honden werkt. Zo is er tijd genoeg voor individuele begeleiding. Zorg er ook voor dat je wat bijleert over de emoties en de taal van je hond! Het is niet zo dat je moet wachten met het socialiseren van je hond tot hij volledig is ingeënt (leeftijd 12 weken). Je kan je hond op een veilige manier laten kennismaken met de buitenwereld en zelfs interactie hebben met andere honden. Laat ze gerust interactie hebben met andere rustige sociale honden die goed gevaccineerd zijn. Vermijd zeker de typische hondenlosloopweides vanwege de ontlasting die overal op het terrein ligt en je weet ook niet hoe de andere honden zich zullen gedragen!
Blijf je hond blootstellen aan nieuwe situaties en blijf nieuwe positieve ervaringen aanbieden maar let erop dat je hem vooral niet gaat dwingen. Vindt hij het spannend of is hij terughoudend? Biedt hem de nodige steun en de vrijheid om op een veilige afstand informatie op te nemen. Je kan bv. rustig samen in de voortuin gaan zitten en kijken naar wat er op straat gebeurt. Zo leert je hond dat de situatie of prikkel (auto’s, fietsers, voetgangers,..) niet bedreigend is en dat hij er dus niet bang voor hoeft te zijn. Blootstellen wil namelijk niet zeggen dat je je hond zomaar in het diepe gooit. Je doet dit stap voor stap en houdt te allen tijde rekening met wat je hond aan kan (op dat moment). Soms moet je even een stap terugzetten of de ‘training’ stoppen omdat de stressemmer van je hond reeds genoeg gevuld is. Het is namelijk ook belangrijk dat hij voldoende tijd krijgt om te rusten, de opgedane informatie te verwerken en te herstellen. Pups hebben dagelijks minimum 18u slaap/rust nodig!
Steun je hond vooral wanneer hij angstig is. Je hond moet voelen dat hij er niet alleen voor staat en dat jij hem zal beschermen wanneer nodig. Hij moet weten dat je er voor hem bent wanneer hij het moeilijk heeft zonder dat je extra gaat bevestigen dat hetgeen waar hij bang voor is gevaarlijk is. Als jij bv. bang bent van onweer dan kan het zijn dat je hond nog banger wordt omdat jij met jouw gedrag zijn angst gaat voeden. Steunen wil niet zeggen dat je de angst van je hond gaat belonen. Lees hierover meer in het blog “Angst kan je niet belonen, steun je hond”.
Zorg voor een goede begeleiding tijdens deze belangrijke levensfase die je hond ondergaat. Heb je het gevoel dat je hond in een angstfase zit? Valt hij plots uit aan de lijn naar andere honden? Ga hem dan niet extra gaan confronteren zoals er helaas vaak aangeraden wordt! Het is ook niet de bedoeling dat je hem helemaal niet meer gaat blootstellen maar zorg voor positieve ervaringen. Zoek bv. een stabiele volwassen hond waardoor je hond leert dat hij niet hoeft bang te zijn. Ga tijdens deze periode zeker niet zomaar naar losloopweides omdat je hond moet gesocialiseerd worden met andere honden! Je weet namelijk niet welk gedrag die honden zullen vertonen en of het een positieve of negatieve ervaring zal zijn voor je hond.
Maak gebruik van deze periode om te werken aan jullie onderlinge band en connectie. Leer je hond kennen! Wat vindt hij leuk? Wat vindt hij niet leuk? Is hij een losbandige spring in het veld of een bang konijn? Hoe kan je je hond steunen? Heeft hij nood aan fysiek contact of heeft hij gewoon wat tijd en ruimte nodig? Het is belangrijk dat je hond weet dat jij te allen tijde zijn veilige haven bent (naast zijn veilige plek in huis). Leer bij over de basisbehoeften van je hond en hoe je die het beste kan invullen om problemen te vermijden. Stel je pup ook enkel bloot aan de dingen die noodzakelijk zijn. Neem je bv. nooit de bus of de trein dan hoef je je pup (op dit moment) hier nog niet aan bloot te stellen. Honden kunnen later ook nog steeds gesocialiseerd worden en nieuwe dingen leren. Alleen zal het in sommige gevallen iets moeilijker zijn als ze reeds een negatieve link hebben gelegd.
Daarbij is het belangrijk dat er een mooie balans is tussen het opdoen van nieuwe indrukken en het verwerken van de opgedane informatie. Het is niet de bedoeling dat de pups oververmoeid en gestrest zijn. Socialisatie is iets anders dan trainen. Wij kunnen niet bepalen hoe een hond iets ervaart (welke emotie hij zal voelen) maar we kunnen er wel voor zorgen dat de ervaring op een zo positief mogelijke manier verloopt. Wanneer je dus rekening houdt met het welzijn van je hond en hoe hij zich voelt terwijl je je hond socialiseert, zal de socialisatie succesvol verlopen en zal je hond zelfzekerder zijn in nieuwe situaties omdat hij weet dat hij de keuze heeft om wel of geen toenadering/interactie te hebben met die prikkel.
Socialisatie wordt traumatisatie.
Het gedrag dat we willen zien van onze hond in verschillende situaties en rondom verschillende prikkels is dat ze vriendelijk en ontspannen zijn. Dit is niet iets wat vanzelf gebeurt maar die ontstaat doordat de hond zich veilig en op zijn gemak voelt. Wanneer de ervaring onprettig is, of zelfs bedreigend voor je hond (let op het is niet omdat wij het niet bedreigend vinden dat het daarom niet zo aanvoelt voor je hond), kan het socialiseren onbedoeld omslaan in traumatiseren. Het is namelijk belangrijk dat je hond steeds kan vluchten wanneer hij zich onveilig voelt. Vaak hebben ze die mogelijkheid niet (denk aan aangelijnde situaties, bezoekjes aan de dierenarts of bezoek die in huis komt). Het is ook belangrijk dat je hond na een stressvolle situatie ook genoeg tijd krijgt om te herstellen en zijn stressemmer te laten zakken. Honden die een negatieve ervaring meemaken zullen er in de toekomst alles aan doen om die situatie te vermijden of de prikkel wegjagen. Denk aan een hond die bv. belaagd is geweest op de hondenweide door een andere hond en daardoor een schrik heeft opgedaan. Vaak zeggen mensen dan nog dat je het de honden zelf moet laten uitzoeken wat de situatie alleen maar erger maakt. Het gevolg is dat je hond bang kan worden van andere honden en daardoor uitvalt aan de lijn wanneer hij een andere hond ziet. Of honden die moeite hebben met bezoek en die daardoor grommen en blaffen omdat ze hun persoonlijke ruimte niet respecteren en dus een bedreiging zijn. Het blootstellen aan verschillende prikkels kan dus traumatiserende gevolgen hebben met voor mensen ongewenst gedrag die eigenlijk heel normaal is voor de hond omdat hij zich niet veilig voelt! Vaak wordt de hond dan nog eens gecorrigeerd voor het vertonen van zijn gedrag waardoor hij alleen maar banger wordt.
Je kan bij mij ook terecht om samen met je hond privé-puppybegeleiding te volgen. Tijdens dit traject leer je bij over de basisbehoeften van je hond en verdiepen we ons in de taal van de hond. Volgens mij de 2 belangrijkste onderwerpen in de opvoeding van een hond. Daarnaast krijgen jullie ook nog tips hoe je je pup zindelijk kan maken, hoe je leert omgaan met puppybijten en hoe je hem het beste kan socialiseren. Al deze theorie gaan we dan in de praktijk gaan toepassen zodat je je pup de best mogelijke basis kan geven waar je later zelf verder op kan bouwen.
Tips voor het socialiseren van een volwassen hond.
We leven niet in een ideale wereld dus het zal vaak gebeuren dat je je puberende of volwassen hond nog moet (her)socialiseren. Denk hierbij aan pups die wegens bepaalde redenen geen correcte socialisatie hebben gehad (broodfokpup, ziekte, verwonding,...) of adoptiehonden.
Het socialiseren van een volwassen hond kan een grote uitdaging zijn. Ga op dezelfde manier aan de slag zoals je met een pup zou doen! Blijf vooral rustig en kalm wanneer je ziet dat je hond ergens onzeker of bang voor is. Laat hem rustig onderzoeken en op een veilige afstand observeren. Geef je hond de nodige tijd en steun om eraan te wennen. Ga stap voor stap te werk en stel je hond niet onmiddellijk aan allerlei nieuwe personen en situaties bloot. Merk je grote angst (grommen, blaffen, vluchtgedrag,...) forceer hem dan vooral niet! Geef hem de nodige ruimte zodat hij zich veilig voelt en schakel hulp in.
Het socialiseren van een volwassen hond kost tijd, geduld en veel herhalingen. Wees dus geduldig met je hond. Gaat hij eens in de fout, zet dan een stap terug en wordt niet boos. Trekt hij bv. aan de lijn tijdens de wandeling, kijk dan even als er niet te veel prikkels in de omgeving zijn waar hij onzeker of gespannen van wordt. Wandel in het begin dikwijls hetzelfde rondje zodat je voorspelbaarheid creëert. Heb je een hond die uitvalt aan de lijn dan kan het soms handig zijn om hem een muilkorf aan te leren. Het voorkomt gevaarlijke situaties en jij voelt je ook iets meer op je gemak. Onze honden voelen namelijk ook onze gemoedstoestand aan en dit kan invloed hebben op hun gedrag.
Heb je een volwassen hond en merk je dat hij moeite heeft met bepaalde situaties, mensen of andere (huis)dieren? Neem dan even contact op voor een gratis kennismakingsgesprek waarbij we elkaar beter leren kennen. Tijdens dit gesprek geef ik meer uitleg over mijn werking en hoe ik jullie kan helpen.