De letterlijke betekenis van Resource guarding is bezittingen bewaken. Heel vaak wordt dit gelinkt met voedselagressie maar honden kunnen ook speeltjes, puzzels, gestolen items, eigenaars of bepaalde plekken gaan bewaken waarbij ze agressie inzetten als een ander te dicht in de buurt komt.

Dit betekent niet dat je hond dominant is, de baas of de ‘alpha’ wil zijn! Leer hier meer over in mijn blog “Je hond is dominant”. Dit is natuurlijk gedrag voor de hond maar in onze ‘veilige’ huiselijke omgeving is dit eigenlijk niet meer nodig en kan het gevaarlijk worden als dit niet vroegtijdig wordt aangepakt.


1.    Wat is resource guarding?

Zoals hierboven aangegeven gaat het dus over het verdedigen en bewaken van bezittingen. In 95% van de gevallen is het gedrag aangeleerd en in 5% is het een genetisch aangeboren afwijking (Rage syndroom). Dit kwam vroeger vaak voor bij rode Cocker Spaniëls en werd daarom ook het rode cocker syndroom genoemd. Doordat er tijdens de coronaperiode veel broodfok puppy’s zijn verkocht, is er terug een toename van agressieproblemen bij honden.
In het begin zal de hond subtiele signalen laten zien die vaak niet opgemerkt worden (stress-signalen) door de eigenaar. Doordat deze signalen niet opgemerkt worden gaat de hond steeds hoger op de agressieladder tot ze beginnen grommen of uiteindelijk bijten.

Bij resource guarding kan je volgend gedrag zien:
- vertonen van stress-signalen wanneer je in de buurt komt
- verstijven (gespannen lichaam en ‘harde’ blik in de ogen)
- sneller eten/schrokken
- grommen
- dreigen (optrekken bovenlip en tanden laten zien)
- snappen (in de lucht happen)
- bijten


2.    Er bestaan verschillende vormen van bezitagressie.

- Baknijd of voedselagressie:
Dit is de meest gekende en meest voorkomende vorm die elke hond kan vertonen ongeacht de leeftijd of het ras. In dit geval gaat het altijd om het verdedigen van voer, denk hierbij aan zijn maaltijd, een kauwsnack of iets van voedsel wat je hond gestolen heeft. Wist je dat sommige honden zelfs hun voerbak verdedigen ook al zit er niks in? Als je hond voedselagressie vertoont dan wil dit niet zeggen dat hij het rondom alle voeding en bij iedereen zal doen. Het hangt er namelijk vanaf hoe belangrijk die bron op dat moment is voor je hond en in welke context het gebeurt.

- Verdedigen van speelgoed of andere voorwerpen:
De 2de meest voorkomende vorm van bezitagressie is het vertonen van agressie wanneer je hond iets vast heeft wat voor hem belangrijk is. Opnieuw is dit contextgebonden en afhankelijk van hond tot hond. Dit kan gaan om zijn eigen bezittingen maar om materiaal die hij gevonden of gestolen heeft. Deze vorm heeft vooral te maken met vroegere leerervaringen. Als je bv. tijdens de puppyperiode regelmatig materiaal hebt afgenomen van je hond dan kan hij voorwerpen die voor hem belangrijk zijn meer gaan verdedigen. Daarom is het belangrijk dat je steeds gaat ruilen als je hond iets vastheeft wat niet mag of wat jij graag terug zou hebben!

- Locaties of plekken verdedigen:
In dit geval gaat het om plaatsen die voor je hond heel belangrijk zijn. Denk hierbij aan zijn mand of een favoriete plek in de zetel of zelfs jullie bed. Ook hier is het terug afhankelijk van hond tot hond en kan het contextgebonden zijn waarbij hij bv. geen probleem heeft als jij naast hem komt zitten maar wel als je partner of andere hond in de buurt komt.

- Verdedigen van eigenaar of andere huisdieren:
Sommige honden hechten een grote waarde aan (bepaalde) gezinsleden, dit kan zowel een persoon zijn als een andere hond. Vaak wordt dit gezien als een waakse/ beschermende hond wanneer iemand anders aandacht geeft of te dicht in de buurt komt. Daarnaast kunnen sommige honden ook agressie inzetten wanneer jij als eigenaar aandacht geeft aan een andere hond of andere mensen. Heel vaak wordt er dan gezegd dat je hond jaloers is. Honden kunnen niet jaloers zijn maar ze kunnen wel belangrijke bronnen gaan verdedigen. Er kunnen ook andere oorzaken aanwezig zijn zoals onzekerheid of frustratie.

- Beschermen van het eigen lichaam:
Wanneer een hond gaat grommen wanneer je hem wil aaien of oppakken wordt dit vaak bestempeld als dominant, agressief, niet sociaal of ongehoorzaam gedrag. Wist je dat in 80% van deze gevallen pijn of angst dikwijls de oorzaak is? Het kan zijn dat je hond bepaalde handelingen moest ondergaan bij de dierenarts en daardoor mensen niet meer vertrouwt, het kan zijn dat hij ooit ergens een blessure heeft gehad en gaat anticiperen op mogelijke pijn, het kan zijn dat je je hond ooit pijn hebt gedaan tijdens het borstelen,… . Wanneer je hond plots begint te grommen als je hem wil aaien of opnemen, plan dan een visite in bij de dierenarts, fysiotherapeut of osteopaat om eerst en vooral pijn uit te sluiten. Honden die vaak fysiek gecorrigeerd worden kunnen ook hun eigen lichaam gaan verdedigen. Denk hierbij aan honden die beginnen te grommen, happen of snauwen wanneer je met je handen in de buurt komt. Daarnaast kan een hond ook agressie inzetten wanneer hij vaak ongewenst geknuffeld of geaaid wordt.

Alle bovenvermelde vormen zijn dus contextgebonden en afhankelijk van hond tot hond. Ook de hevigheid en de combinatie kan verschillend zijn. Zo kan je hond bv. een bot gaan verdedigen maar er geen problemen mee hebben als je speeltje wil afnemen. Het kan ook zijn dat je hond bij jou wel zo reageert maar bij andere mensen niet. De ene hond kan even beginnen grommen en de andere hond kan onmiddellijk zijn tanden laten zien. Opnieuw dus afhankelijk van hond tot hond. Het kan ook zijn dat je hond meerdere vormen van bezitagressie vertoont. Daarom is het belangrijk om een lijst te gaan opstellen van bronnen die van hoge waarde zijn voor je hond.


3.    Hoe wordt resource guarding veroorzaakt?

Ondertussen weet je dus dat resource guarding meestal aangeleerd gedrag is wat reeds vanuit het nest wordt meegekregen. Pups die van jongs af aan reeds moeten ‘vechten’ voor hun voeding (alle pups eten uit dezelfde bak) hebben later grote kans om voedselagressie te ontwikkelen.

Daarnaast zijn er nog andere oorzaken zoals:
- te jong het nest verlaten (voor de leeftijd van 8 à 10 weken)
- opgroeien in onnatuurlijke omstandigheden (kennelomgeving)
- geen correcte socialisatie en habituatie aan een huiselijke omgeving
- pups die hardhandig worden behandeld
- pups die geen correcte begeleiding krijgen

Daarom is het steeds belangrijk dat je je pup gaat halen bij een goede fokker die weet waar hij/zij mee bezig is. Lees hier meer over "De kwaliteiten van een goede fokker".

Volgende rassen hebben meer aanleg om resource guarding te ontwikkelen:
- Cockerspaniëls
- Bordercollies
- Rottweilers
- Jackrusselterriërs
- Golden retrievers

Dit wil niet zeggen dat alle honden van deze rassen automatisch bezitagressie zullen ontwikkelen. Behalve het DNA van de hond zijn er nog andere factoren die het gedrag versterken. Wanneer een hond iets gestolen heeft of iets in de mond heeft wat niet mag, gaan eigenaars veelal proberen om het af te pakken. Dit is een veelgemaakte fout wat er alleen maar voor zorgt dat de hond het voorwerp nog meer zal willen verdedigen of in het ergste geval inslikken zodat je het niet meer kan pakken. Een ander veelgemaakte fout is dat er dikwijls ook nog wordt aangeraden dat je als eigenaar de voederbak te allen tijde moet kunnen wegnemen terwijl je hond aan het eten is. Ook dit creëert voedselagressie! Logisch toch als je er even over nadenkt. Hoe zou jij reageren als iemand je bord vanonder je neus wegneemt?


4.    Hoe geef je je hond het vertrouwen dat je niks zal afnemen?

Eerst en vooral is het belangrijk dat je je hond NOOIT gaat straffen voor het vertoonde gedrag. Zoals aangegeven voelt hij zich op dat moment niet veilig, als jij hem dan nog eens gaat straffen dan is hij het vertrouwen in jou volledig kwijt. Met tijd zal het gedrag ook alleen maar erger worden of kan de agressie op een andere manier geuit worden. Als je hond dus gromt dan ga je hem niet berispen of corrigeren maar neem je gewoon afstand!
Het is dus belangrijk om het vertrouwen van je hond te winnen zodat hij weet dat je niet zomaar iets zal afpakken. Leer bij over de lichaamstaal van een hond zodat je de subtiele stress-signalen kan herkennen en neem tijdig afstand wanneer je hond die vertoont. Je hond mag duidelijk maken dat hij zich bedreigt/onveilig voelt en het is aan ons om op dat moment te luisteren en hem terug een veilig gevoel te geven. Het enigste wat hij doet is namelijk communiceren.

Maak een inventaris van de bronnen die voor je hond belangrijk zijn. Vertoont hij dit gedrag bv. enkel wanneer je hem een runderoor of bepaald speeltje geeft dan kan je dit voortaan in een veilige omgeving geven of het gewoon weglaten.

Ga het conflict niet aan maar laat je hond dus met rust. Heeft hij iets vast wat niet mag, ga dan ruilen met iets van hogere waarde (bv. een stukje kaas of lekkere knackworst). Je kan je hond leren om te ruilen en in een later stadium kan je hem zelfs het commando “los” aanleren. Hoe meer aandacht jij zal geven aan het voorwerp, hoe belangrijker het wordt en hoe meer je hond het dus zal verdedigen.

Als je van je hond bv. niet op die plaats in de zetel mag gaan zitten, jaag hem dan niet weg. Lok hem liever gewoon uit de zetel door enkele voertjes op de grond te gooien, zet je gewoon op een andere plaats of vraag een commando die hij wel kent (bv. “kom hier”) en beloon hem daarvoor.


5.    Desensitiseren en counterconditioneren:

Wil je hier effectief aan gaan werken dan doe je dit het beste onder begeleiding van een gedragsdeskundige. Dit is niet zonder risico want als je bepaalde signalen mist dan kan je over de grens van je hond gaan waardoor het een negatieve ervaring wordt en je hond alsnog in de verdediging schiet!

In eerste instantie ga je een inventaris maken van welke voorwerpen je hond verdedigt. Indien er meerdere zijn dan ga je die ook opschrijven in volgorde van hoe waardevol ze zijn. De effectieve training wordt gestart met het voorwerp van minste waarde. Daarnaast ga je kijken bij wie hij het gedrag vertoont.

Om je hond niet het gevoel te geven dat je iets gaat afnemen gaan we juist iets bijgeven. Is je hond bv. bezig aan het kluiven op een botje dan kan je vanop een grote afstand enkele voertjes zijn richting uitgooien terwijl je voorbij passeert. De reden waarom je het best kan trainen met een gedragsdeskundige is omdat je als eigenaar soms signalen kan missen en dus te snel te dichtbij kan komen. Dit moet rustig opgebouwd worden waarbij je hond zich steeds veilig en op zijn gemak voelt. Het advies om je hond onmiddellijk vanuit je hand te voeren is verkeerd omdat je op dat moment reeds veel te dicht bent. Op die manier breng je je hond in tweestrijd: aan de ene kant wil hij het lekkers maar aan de andere kant wil hij het voorwerp blijven behouden. Doordat je op zo’n korte afstand aanwezig bent, kan je hond dus alsnog agressie vertonen nadat hij het lekkers heeft aangenomen.

Zorg ook voor algemene regels voor het ganse gezin. Honden hebben moeite met generaliseren wat wil zeggen dat hij niet zomaar met iedereen zal delen als jij het hem hebt aangeleerd. Indien je hond dit gedrag dus naar meerdere personen van het gezin vertoont, zal elk gezinslid dit apart moeten trainen.

Mits goede begeleiding kan je dit gedrag er grotendeels uit trainen maar je zal wel levenslang moeten managen! Er zal altijd een risico blijven op bezitagressie bij vreemde mensen. Zorg dat je hond op een veilige plaats ligt waar vreemde mensen hem niet kunnen storen.



Begint je hond te grommen wanneer je te dicht in zijn buurt komt of wil je gewoon in het algemeen bijleren over de lichaamstaal van je hond en hoe je ze het beste een veilig gevoel kan geven? Boek dan even een gratis kennismakingsgesprek en ik vertel jullie meer over mijn aanbod of volg mijn facebookpagina en/of instagramkanaal waar ik regelmatig tips deel i.v.m. de opvoeding van je hond.